Λειτουργία - Μορφή

Πώς λειτουργεί αυτό;

Και γιατί είναι έτσι;

Γιατί;

Οι 3 ερωτήσεις που θυμάμαι να έκανα πάντα ούσα παιδί.
Και συνήθως σε αυτή τη σειρά.

Τις περισσότερες φορές ωστόσο πρώτα αναρωτιόμαστε τι είναι κάτι και μετά πως λειτουργεί.

Η μορφή λοιπόν προηγείται της λειτουργίας;

Στην πρώτη αντίληψη του αντικειμένου, ίσως.

Στο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό όμως, ποτέ.

Όταν αυτό συμβαίνει, δηλαδή η μορφή να μελετάται πρότερα και ανεξάρτητα από την λειτουργία, το παραγόμενο έργο πρόκειται να ματαιωθεί στο πέρασμα του χρόνου του.
Τουλάχιστον ως χρηστικό.
Τότε όμως αρχίζουμε να μιλούμε πλέον για καλλιτεχνικό έργο και όχι αρχιτεκτονικό.

Το πως θα λειτουργήσει κάτι, το πως θα αλληλεπιδράσει δηλαδή αυτό με το περιβάλλον του στον χρόνο γενικότερα, είναι που τα παιδιά πρέπει να μάθουν.

Γιατί η μορφή τους είναι πιο εύκολη.
Η μορφή συνδέεται πιο πολύ με την φαντασία παρά με τις γνώσεις σ´ αυτήν την ηλικία.

Άρα, περιγράφοντας την λειτουργία και τους παράγοντες της:

Πού, Γιατί, Πώς, Ποιός - Ποιοί, Ποιόν - Ποιούς,

προσφέρουμε το γνωστικό εργαλείο της Δημιουργικής Έκφρασης.

Προοπτική.

Στην Αρχιτεκτονική γλώσσα, οι λέξεις έχουν πολύ συγκεκριμένο νόημα.
Όπως στα Μαθηματικά.

Η γραφική αναπαράσταση 3 διαστάσεων με κέντρο/α φυγής,  ονομάζεται προοπτικό σχέδιο.

Η έκφραση, Έχεις προοπτική, δεν υπάρχει στην Αρχιτεκτονική κατά περίπτωση.
Όπως - ας πούμε για παράδειγμα-  για έναν ιδιωτικό υπάλληλο, 
σε σχέση με την εξέλιξη του στην εταιρία του.

Προοπτική στην Αρχιτεκτονική έχεις πάντα.
Η διάφορα είναι η θέση παρατήρησης.

Η προοπτική μπορεί να σου αποκαλύπτει ή να σου αποκρύπτει, 
πράγματα και καταστάσεις.
Κατά το φαίνεσθαι μόνο εννοείται.

Ο σχεδιασμός που λαμβάνει υπόψη την προοπτική δύναται να δημιουργήσει ενδιαφέρουσες οπτικές ψευδαισθήσεις
ή να διορθώσει αυτές που δημιουργούνται από μόνες τους.

Βλέπε τον Παρθενώνα.
Οι κολώνες όλες έχουν τόση κλίση, ώστε να φαίνονται στον παρατηρητή ότι ορθώνονται ολόισες.
Ενώ στην πραγματικότητα αν ήταν ίσιες, θα φαίνονταν στραβές!

Αυτά τα παράδοξα μεταξύ Είναι και Φαίνεσθαι  και  
στην Αρχιτεκτονική, όπως παντού, είναι συνηθισμένο φαινόμενο.

Άλλο μπορεί να φαίνεται κι άλλο πραγματικά να είναι.

Τα παιδιά δυσκολεύονται να αντιληφθούν ότι κάτι πρέπει να το κανείς έτσι για να μπορεί να φανεί αλλιώς...
Έχει να κάνει με την αμεσότητα, την ειλικρίνεια και τη διάφανεια με την οποία αντιλαμβάνονται τη σχέση: Αιτία και Αποτέλεσμα.

Πιστεύω πως όλοι θα κερδίζαμε αν βλέπαμε τα πράγματα, λίγο πιο έτσι.

Με την Προοπτική των παιδιών.

Ουτοπία.

Για μια εργασία  στη σχολή, κάποτε φοιτήτρια,  έφτιαξα μια αφίσα για μια ταινία, την Ουτοπία.
Η ταινία ήταν δικής μου σύλληψης και το σενάριο είχε ως εξής :

Ένας χωροχρονικός ταξιδιώτης βρίσκεται για 2 ώρες μόνο, στην Ουτοπία.
Με την κάμερα του καταγράφει ότι θεωρεί πιο σημαντικό.

Στην πόλη αυτή - χώρα, πλανήτη- η διαφορά είναι ότι όλα είναι τέλεια.
Ό,τι θεωρούμε εδώ πρόβλημα, εκεί δεν υπάρχει.
Όσοι φιλόσοφοι, λογοτέχνες, καλλιτέχνες και επιστήμονες έχουν ποτέ φαντασιώσει και αναπαραστήσει ή περιγράψει τον ιδανικό κόσμο στο έργο  τους, θα έπεφταν μέσα.
Τώρα, με το πως θα γινόταν αυτό, να συντονιστούν και να συνυπάρξουν δηλαδή, οι απόψεις τόσων πολλών ανθρώπων, δεν ασχολήθηκα.
Θεωρούσα ότι στο βάθος, όλα αυτά τα περί ιδανικών κάπου συγκλίνουν, άρα στη βάση τους είναι αμιγή...

Τώρα, δεν έχω αλλάξει και πολύ γνώμη.

Πιστεύω πως αυτό με βοηθά να επικοινωνώ καλύτερα με τα παιδιά.

Το σημείο

Τι είναι το σημείο;

Ρωτήστε ένα παιδί.

Πολλές διασκεδαστικές απαντήσεις έχω λάβει καθώς όλες συνδέονται με τον αφηρημένο τρόπο που αναφέρεται το σημείο στις κουβέντες των μεγάλων.
Ήρθα στο σημείο να... Στο σημείο που φτάσαμε... Σημεία και τέρατα!

Εντυπωσιάζονται όταν τελικά πατάω μια τελεία με το μολύβι στο χαρτί και ανακοινώνω ότι αυτό είναι ένα σημείο.

Κι έτσι γνωρίζουν το πρώτο αξίωμα της Ευκλείδειας Γεωμετρίας.

Έστω ότι σημείο Α στο χώρο.

Κι έτσι αρχίζουν όλα...

Αν αναλογιστείτε ότι,
από το πρώτο αξίωμα προκύπτουν όλα τ´άλλα,
τα οποία παράγουν τα θεωρήματα,
που απαρτίζουν τις απαρχές της γεωμετρίας,
ότι  από την γεωμετρία εξελίχθηκαν τα μαθηματικά,
που είναι  η γλώσσα της επιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης,
 η οποία ευθύνεται για την επονομαζόμενη πρόοδο της ανθρωπότητας,
τότε, η πρώτη αυτή πρόταση παίρνει άλλο νόημα.

Ειδικά το νόημα της υπόθεσης, έστω ότι...

H Τεχνική.

Το καπέλο του Κύρου Γρανάζη θα ήταν ένα πολύ χρήσιμο εξάρτημα !

Αντ´ αυτού όμως, έχω αναπτύξει μια Τεχνική.

Κλείνω τα ματιά...και φαντάζομαι...

Σιγά την ανακάλυψη! Θα μπορούσε κάποιος να πει. Είναι γνωστή τοις πάσι!

Κι όμως, όταν χρειάζεται περισσότερο την ξεχνούμε.

Για τα παιδιά, είναι ένα εργαλείο που ξεκλειδώνει σιγά σιγά την ντροπή τους. Κι έτσι, όταν κάποια στιγμή το κάνουν πραγματικά, για αρκετά  δευτερόλεπτα, έχουν
καταφέρει να απομονώσουν τη σκέψη τους και να συγκεντρωθούν στο θέμα που τους ζητήθηκε.

Και τότε, σχεδόν αμέσως ξεπηδά η Ιδέα!
Εκπλήσσομαι κάθε φορά, πόσο διαφορετικές είναι μεταξύ τους...

Ιδέα!

Για να αρχίσει ο σχεδιασμός πρέπει να υπάρξει μια ιδέα.

Για να έρθει μια ιδέα όμως πάλι χρειάζεται κάποια διαδικασία.

Πρέπει καταρχήν να έρθεις αντιμέτωπος με κάποιο ζήτημα.

Ένα θέμα ή ένα πρόβλημα.

Η Αρχιτεκτονική ασχολείται και με τα δύο.

Είτε το ζήτημα είναι θεωρητικό, είτε πρακτικό, ακολουθείται η εξής διαδικασία:

Ζητούμενο – Αναγνώριση αντικειμένου –Ανάλυση δεδομένων,

μετά,

Ιδέα– Σενάριο – Εκτέλεση έργου.

Παράδειγμα:

Βρέχει. Χρειάζομαι στέγη. Βρίσκομαι στο δάσος.

Θα φτιάξω μια τέντα με κλαδιά και φύλλα. 

Θα συνδέσω τα κλαδιά σε σκελετό, κι από πάνω τα φύλλα, γιατί έτσι, δεν θα περνάει βροχή, και θα είναι και στέρεο.

Και το κάνω.

Τόσο απλά.

Οτιδήποτε υπάρχει γύρω μας έχει προκύψει από παρόμοιες κ ανάλογες  διαδικασίες.

Τα παιδιά, η γνώση αυτή τα απελευθερώνει. 
Μπορούν να αρχίσουν να φαντάζονται έναν κόσμο από την αρχή πιο εύκολα. 
Μπορούν να πιστέψουν, ότι μπορούν και οι ιδέες οι δικές τους, να γίνουν πραγματικότητα, πιο εύκολα.  

Εμένα αυτό, με γεμίζει αισιοδοξία.

Η Αρχιτεκτονική για τα Παιδιά.

Η Αρχιτεκτονική είναι η επιστήμη του κτισμένου περιβάλλοντος.

Υπάρχει παντού.

Είναι όλες οι τέχνες στην πρακτική εφαρμογή τους, με τις υπηρεσίες της προηγμένης τεχνολογίας και των επιστημών.

Τα παιδιά είναι οι μόνοι άνθρωποι που μπορούν να αλλάξουν εύκολα τρόπο αντίληψης.

Άρα τα παιδιά θα ωφεληθούν αν έρθουν σε επαφή με τις αρχές που διέπουν την Αρχιτεκτονική, εφόσον θα διδαχθούν τρόπους αντίληψης και αντιμετώπισης του περιβάλλοντος τους.

Η υπογράφουσα ισχυρίζεται και υποστηρίζει, πως υπάρχει τρόπος να μεταβιβαστεί στα παιδιά και πάντα με μέσο την αλληλεπίδραση, ο βασικός μηχανισμός σχεδιασμού στην Αρχιτεκτονική.

Ανάλυση - Σύνθεση - Έργο

Και πολύ διασκεδαστικά μάλιστα!

Το μπλογκόσπιτο αυτό είναι για τα παιδιά, με αγάπη και πίστη, στο μέλλον που τους ανήκει.